انبارداری داروخانه؛ اصول و قواعد کلی

انبارداری از جمله موضوعاتی است که بدون توجه به آن، ممکن است مشکلات مالی و عملکردی بسیاری متوجه داروخانه‌دارها شود. در واقع، انبارداری باید به‌صورت کاملاً حرفه‌ای انجام شود و از لحاظ چیدمان و مالی و مدیریتی مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله به بررسی نکات مهم که در انبارداری داروخانه باید به آن توجه شود، می‌پردازیم و برای شما تبیین خواهیم کرد که در مدیریت انبار داروخانه، چه فاکتورهایی حائز اهمیتند و شرایط نگهداری دارو در داروخانه چگونه باید باشد. تا انتها همراه ما باشید.

انبارداری داروخانه و مهم‌ترین هدف آن

مهم‌ترین هدف از انبارداری این است که تأمین و نگهداری اقلام و تجهیزات به خوبی صورت پذیرد. زنجیره تأمین در داروخانه به‌طور مستقیم وابسته به انبارداری صحیح است. در انبارداری داروخانه، باید به این موضوع توجه شود که اقلام به‌درستی طبقه‌بندی شوند.

اولین موضوع در انبارداری داروخانه، قرارگیری اقلام موردنیاز در دسترس است و موضوع بعدی، نگهداری صحیح داروها است. داروها به‌طورکلی اقلام حساسی هستند که برخی از آن‌ها باید در شرایط دمایی و محیطی مشخصی نگهداری شوند. اصول قفسه بندی داروخانه نیز باید در انبارها مورد توجه قرار گیرد.

قفسه‌بندی انبار داروخانه

قفسه‌بندی در انبارداری داروخانه اهمیت بسزایی دارد. به‌طورکلی بهتر است اقلامی که سنگین هستند و فضای بیشتری اشغال می‌کنند، در قفسه‌های پایینی چیده شوند. این موضوع هم از لحاظ دسترسی برای کارکنان و هم از دیدگاه امنیت در فضای کاری اهمیت زیادی دارد. یکی دیگر از موضوعاتی که در زمینه قفسه‌بندی داروخانه حائز اهمیت است، استفاده بهینه از فضا است.

بهتر است در اجرای قفسه‌ بندی داروخانه، از ارتفاع به بهترین شکل ممکن استفاده شود. البته این موضوع نباید دسترسی افراد به طبقات بالایی را با مشکل مواجه کند. به‌طورکلی باید در نظر داشته باشید اقلامی که استفاده بیشتری دارند، در دسترس قرار داده شوند.

نکات مهم در انبارداری داروخانه

بحث انبارداری داروخانه موضوعی بسیار گسترده است و از اصول خاصی تبعیت می‌کند. در این خصوص برخی نکات وجود دارند که توجه به آن‌ها می‌تواند عملکرد داروخانه را بهبود بخشد.

• ثبت دقیق اطلاعات اقلامی که در انبار وجود دارند، اهمیت زیادی دارد. در واقع، اقلام باید با اسامی دقیق و اندازه و حجم‌های واقعی ثبت شوند. تاریخ‌های تولید و انقضای کالاها به همراه سایر اطلاعات، باید در اختیار کارکنان و انباردار قرار داده شوند و در ثبت اسامی داروها و اقلام پزشکی نیز باید به وجه تشابه اسامی توجه شود تا از بروز اشتباهات بعدی جلوگیری گردد.
• استفاده از سیستم‌های نرم‌افزاری مناسب انبارداری داروخانه، می‌تواند مدیریت داروخانه را بهبود بخشد. سیستم‌های اطلاعاتی انبار، معمولاً با سیستم‌های مالی در ارتباط هستند و به‌همین دلیل، می‌توانند به حسابداری داروخانه نیز کمک کنند.
• بیمه یکی از اصلی‌ترین موضوعات در انبارداری داروخانه است. در واقع، انبار داروخانه باید به‌طور کامل تحت خدمات بیمه‌ای قرار داده شود.
• تأمین امنیت در انبار داروخانه، می‌تواند در حفظ سرمایه و امنیت کارکنان نیز نقش موثری داشته باشد. علاوه‌بر بیمه، سیستم‌های امنیتی مناسب نیز می‌توانند در این امر تأثیرگذار باشند. به‌عنوان‌مثال باید سیستم‌های برق‌رسانی به‌طور کامل کنترل‌شده و بر اساس استانداردهای موردقبول طراحی شوند.
• تأمین شرایط محیطی مناسب برای نگهداری از اقلام پزشکی، از دیگر موضوعاتی است که در انبارداری داروخانه باید مدنظر قرار داده شود. شرایط نگهداری دارو در داروخانه متفاوت است. انبار داروخانه باید به‌گونه‌ای طراحی شود که همه داروها در شرایط ویژه خودشان نگهداری شوند.

نگاهی کلی به فرایند انبارداری داروخانه

انبارداری داروخانه، فرایندی است با اصول و قواعد مشخص که رعایت این اصول باید به‌صورت کامل و جامع صورت پذیرد. در انبارداری مناسب، علاوه‌‌بر ثبت ورودی کالاها با جزئیات، لازم است مقدار، حجم، تاریخ ورود و تاریخ تولید و انقضای محصولات نیز ثبت گردد و محل قرارگیری مناسب اقلام در انبار مشخص شود.

علاوه‌بر این کلیه اقلامی که از داروخانه خارج می‌شوند نیز باید ثبت گردند. این اقلام به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود؛ اقلام و داروهایی که فروخته می‌شوند و اقلامی که تاریخ انقضای آن‌ها تمام‌شده و باید مرجوع یا معدوم گردند. استفاده از نرم‌افزار انبارداری داروخانه به شما کمک می‌کند در زمان‌های مشخص، تاریخ انقضای کالاها را چک کنید و با بررسی میزان موجودی‌ها، در زمان مناسب اقدام به خرید مجدد نمایید.

نکات مدیریت انبار دارویی

انبارداری داروخانه و شرایط نگهداری دارو در داروخانه، باید مطابق با اصول انبارداری دارویی، توصیه‌های درج شده روی محصولات یا طبق دستورالعمل شرکت سازنده یا واردکننده باشد. برخی داروها نسبت به نور، حرارت و رطوبت حساسند. از این رو لازم است شرایط قفسه‌بندی داروها، چیدمان، ایمنی انبارهای دارویی، نظافت و بهداشت، تقسیم‌بندی انبار دارو از نظر نوع کاربرد و درجه حرارت، طبق اصول و شرایط استاندارد برای انبارهای دارو باشد. در ادامه برخی از این شرایط و نکات مهم مدیریت انبار دارویی را برای شما تبیین خواهیم کرد:

شرایط ساختمان

مکانی که برای انبار دارو در نظر می‌‌گیرید، باید مستحکم بوده، دارای کف بتنی یا کفپوش مقاوم باشد. از مرطوب کردن و شستن کف انبار دارو نیز باید به شدت خودداری کنید، زیرا رطوبت باعث ایجاد صدمه و آسیب به کارتن‌ها می‌شود. از این رو بهتر است هر روز کف انبار به روش خشک و با جاروبرقی صنعتی تمیز شود.

با پوشاندن زیر درب و از بین بردن منفذ دیوارها و سقف، از ورود حشرات و حیوانات موذی به داخل انبار جلوگیری کنید. سقف انبار نیز باید دارای عایق، کولر گازی، هواکش‌های متعدد یا چیلر باشد تا در تابستان دمای محیط مطابق شرایط استاندارد حفظ شود.

حرارت و رطوبت انبار

تمام انبارهای دارو دارای رطوبت‌سنج بوده و رطوبت و درجه حرارت انبار در زمان معین و در کارت‌های مخصوص به‌صورت ماهانه ثبت شده و بایگانی می‌شود. در انبارداری داروخانه، با توجه به شرایط نگهداری دارو، معمولا به سه نوع انبار نیاز است:

• انبار معمولی با درجه حرارت ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد
• انبار دارو با درجه حرارت ۸ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد (cool place)
• انبار و سردخانه با درجه حرارت استاندارد ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد (جهت نگهداری داروهایی که باید زیر ۸ درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند.)

اهمیت چیدمان دارو و شرایط نگهداری دارو در داروخانه

چیدمان صحیح دارو و کالا در انبار، موجب بالا رفتن راندمان کار، کاهش هزینه‌ها و ایجاد نظم شده و در جلوگیری از هدر رفتن زمان مؤثرند. چیدمان دارو باید به گونه‌ای باشد که به بقیه اجناس ضرر وارد نکند و برداشتن آن راحت باشد. از مهم‌ترین عوامل در نحوه چیدمان دارو، می‌توان به مشخصات کیفی کالا، اندازه و حجم کالا، وجه تشابه و میزان تقاضای داروها و کالاها اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: طبقه بندی داروها در داروخانه

اصول ایمنی انبار داروها

رعایت اصول ایمنی انبار دارو و در نظر داشتن شرایط نگهداری دارو در داروخانه، از دیگر نکات مهم در مدیریت انبار دارو است. از این رو، بهتر است تا حد ممکن از لوله‌کشی آب، گاز، فاضلاب به داخل انبار جلوگیری کنید. سیم‌کشی برق انبار نیز باید توسط افراد متخصص انجام شود. تمام کابل‌های برق باید روکش داشته باشند و همه پریزها در کنار درب ورودی در جعبه‌ها قرار داده شوند و هر قسمت فیوز جداگانه داشته باشد.

همان‌طور که گفتیم انبارداری داروخانه اهمیت بسیار زیادی در مدیریت داروخانه دارد و لازم است به اصول و قواعد کلی آن توجه شود. در این مطلب به بررسی تمام اصولی که در انبار داروخانه حائز اهمیتند پرداختیم. امیدواریم با کمک این اصول و فراگیری نکات این مقاله، بتوانید به بهترین شکل ممکن انبار داروخانه خود را بهینه کنید.